Quan trắc môi trường

1. Quan trắc môi trường là công cụ quản lý bắt buộc đối với doanh nghiệp

Trong bối cảnh công nghiệp hóa, nhiều doanh nghiệp phát sinh lượng lớn nước thải, khí thải, tiếng ồn, chất thải rắn… Nếu không được kiểm soát, các tác nhân này sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường sống.

Để quản lý, Nhà nước yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện quan trắc môi trường. Đây là công cụ giúp:

Doanh nghiệp kiểm soát mức độ ô nhiễm, phát hiện kịp thời sự cố.
Cơ quan quản lý theo dõi, giám sát việc tuân thủ pháp luật.
Cộng đồng được bảo vệ khỏi các rủi ro môi trường.

Quan trắc không chỉ là “thủ tục bắt buộc” mà còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp vận hành bền vững.

2. Quan trắc môi trường là gì? Phân biệt quan trắc và giám sát định kỳ

Theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, quan trắc môi trường là hoạt động theo dõi, giám sát thường xuyên hoặc định kỳ các thành phần môi trường (nước, không khí, đất, tiếng ồn…) thông qua việc đo đạc, lấy mẫu, phân tích và xử lý số liệu.

Điểm khác nhau giữa quan trắc và giám sát môi trường

Quan trắc: hoạt động kỹ thuật → lấy mẫu, đo đạc, phân tích.
Giám sát định kỳ: báo cáo pháp lý gửi cơ quan quản lý dựa trên số liệu quan trắc.

Nói cách khác: quan trắc là phần đầu vào kỹ thuật, giám sát là phần đầu ra pháp lý.

3. Các loại quan trắc môi trường doanh nghiệp cần thực hiện

Quan trắc nước thải: lấy mẫu nước thải đầu ra hệ thống xử lý, phân tích các chỉ tiêu COD, BOD, TSS, kim loại nặng, pH, amoni…
Quan trắc khí thải: đo lưu lượng, thành phần khí từ lò hơi, lò đốt, ống khói công nghiệp (SO₂, NOx, CO, bụi tổng, VOC…).
Quan trắc không khí xung quanh: đo bụi PM2.5, PM10, khí độc quanh cơ sở sản xuất.
Quan trắc đất: đo hàm lượng kim loại nặng, hóa chất tồn lưu.
Quan trắc tiếng ồn & độ rung: đo mức ồn tại ranh giới cơ sở, rung động từ máy móc thiết bị.
Quan trắc nước mặt & nước ngầm: theo dõi nguồn tiếp nhận (sông, hồ, giếng) trước và sau khi xả thải.

Công nghệ và thiết bị quan trắc môi trường hiện nay

Quan trắc thủ công: kỹ thuật viên lấy mẫu định kỳ.
Quan trắc tự động – online: hệ thống thiết bị gắn trực tiếp vào ống xả, bể thải → truyền dữ liệu online về Sở TNMT.
Ứng dụng IoT & Big Data: phân tích dữ liệu quan trắc theo thời gian thực, dự báo xu hướng ô nhiễm.

Xu hướng hiện nay: Nhà nước khuyến khích triển khai quan trắc tự động để tăng tính minh bạch.

4. Đối tượng bắt buộc phải quan trắc môi trường

Khu công nghiệp, nhà máy sản xuất (dệt nhuộm, giấy, thủy sản, cao su, xi măng…).
Bệnh viện, cơ sở y tế.
Trang trại chăn nuôi quy mô lớn.
Khu đô thị, dự án hạ tầng có phát sinh nguồn thải.

Nói cách khác, mọi cơ sở có xả thải ra môi trường đều bắt buộc phải quan trắc.

Rủi ro khi doanh nghiệp không thực hiện quan trắc môi trường

Phạt hành chính: từ 200 triệu – 1 tỷ đồng.
Đình chỉ hoạt động: cơ sở có thể bị buộc ngừng xả thải.
Nguy cơ sự cố: không quan trắc → không phát hiện khi hệ thống xử lý xuống cấp → nước thải, khí thải vượt chuẩn.
Mất uy tín: đặc biệt với doanh nghiệp có đối tác quốc tế.

5. Quy định pháp luật về quan trắc môi trường

Một số văn bản quan trọng:

Luật BVMT 2020.
Nghị định 08/2022/NĐ-CP.
Thông tư 10/2021/TT-BTNMT – quy định kỹ thuật về quan trắc môi trường.

Các QCVN áp dụng:

QCVN 14:2008/BTNMT – nước thải sinh hoạt.
QCVN 40:2011/BTNMT – nước thải công nghiệp.
QCVN 19:2009/BTNMT – khí thải công nghiệp.
QCVN 26:2010/BTNMT – tiếng ồn.
QCVN 27:2010/BTNMT – độ rung.

6. Quy trình quan trắc môi trường cho doanh nghiệp

Xác định thông số cần quan trắc (dựa theo loại hình sản xuất).
Lập kế hoạch quan trắc (tần suất, vị trí, phương pháp).
Lấy mẫu hiện trường bằng thiết bị chuyên dụng.
Phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm đạt chuẩn VILAS.
Xử lý số liệu – so sánh với QCVN.
Lập báo cáo quan trắc phục vụ giám sát định kỳ.

Tần suất quan trắc môi trường theo quy định

Doanh nghiệp thông thường: 2 lần/năm.
Cơ sở có nguy cơ cao (hóa chất, dệt nhuộm, nhiệt điện…): 4 lần/năm hoặc quan trắc tự động.
Quan trắc tự động, liên tục bắt buộc đối với:
- KCN có trạm xử lý tập trung > 1000 m³/ngày.
- Nhà máy nhiệt điện, thép, xi măng quy mô lớn.

Lưu ý giữa pháp lý và kỹ thuật trong quan trắc môi trường

Quan trắc chỉ đưa ra số liệu, nhưng nếu hệ thống xử lý môi trường kém thì kết quả vẫn vượt chuẩn.

Nhiều doanh nghiệp “trượt” quan trắc vì bể xử lý xuống cấp, vi sinh chết, hóa chất định lượng sai.
Nước thải đầu ra không đạt → báo cáo quan trắc thất bại → bị phạt.

Do đó, quan trắc môi trường phải đi kèm cải tạo, bảo trì hệ thống xử lý.

7. Dịch vụ quan trắc môi trường dành cho doanh nghiệp

Thực hiện quan trắc định kỳ: nước thải, khí thải, không khí, đất, tiếng ồn, rung.
Cung cấp & lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, truyền dữ liệu về cơ quan quản lý.
Phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm đạt chuẩn VILAS.
Lập báo cáo quan trắc phục vụ giám sát định kỳ.
Giải pháp kỹ thuật: cải tạo, nâng cấp hệ thống xử lý để đảm bảo kết quả quan trắc đạt chuẩn.

Quan trắc môi trường là nghĩa vụ bắt buộc với mọi cơ sở sản xuất, đồng thời cũng là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro và chứng minh tuân thủ pháp luật.

Chúng tôi cung cấp dịch vụ quan trắc trọn gói – từ lấy mẫu, phân tích, báo cáo đến cải tạo hệ thống xử lý, giúp doanh nghiệp yên tâm vượt qua mọi kỳ kiểm tra, thanh tra.

0988.377.249 - 0932.006.399

info.cattan@gmail.com

catacleantech@gmail.com

CÔNG TY TNHH CÔNG NGHỆ SẠCH CÁT TÂN

MST: 0316481003

A87, KDC Thới An, Đường Lê Thị Riêng, Khu Phố 1, Phường Thới An, Thành Phố Hồ Chí Minh

0988.377.249 - 0932.006.399

catacleantech@gmail.com

info.cattan@gmail.com

congnghecattan.com

congnghephongsach.com

Truy cập nhanh